Inutilaren semiotika

Noticias de Navarran argitaratuako testua (29-VIII-2019)
Jatorrizkoan irakurri
--

Semiotika, giza-komunitateen zeinu-kulturalen esangura ikertzen eta zehazten duen metodoa da. Berorren adar jakinek diotenez, Mendebaldeko kulturaren adierazpenak kategoria kontrajarrien arabera uler daitezke -ona/txarra, bidezkoa/injustua, Zerua/Infernua...-. Etxarri-Aranatzeko Inutilaren egune deritzonak adibidez begirada semiotikoa merezi du aski.

Herriko besten azken egunean, abuztu-hasieran, Etxarrik omenaldia egiten dio Inutilari;fatxaren alegoria poliedrikoa, irudikatutako pertsonaia kolektiboa: apezaren figura, guardia zibilarena edo erregearena harrikatuak izaten dira herriko plazan. Hirutasunak -Eliza, Segurtasun Indarrak eta Monarkia- Estatu-jainkoaren gorputz bakarra irudikatzen du, agnostikotasunez Inutilaei dena. Hortaz, eta kontrara, Utila legoke, hirutasun espainiar/espainolista sendatzeko metodoaren jabe: harrikada. Jehovak bere herriari ezartzen zion sistema, Legea desobeditzen zutenak zigortzeko.

Harrigarria da Etxarri-Aranatzen legezko herri zibilizatu batek bere ezinegonak aitzinean galtzen diren ekimenekin lasaitzea. Baina salaketa baino, eta Semiotikaz aparte lege etiko eta moralak maite ditugunok, beharrezkoa dugu zera gogoraraztea: ez dela bidezko norberak beretzako nahi ez duena besteei egitea. Aurreko kategoriei erreferenteak aldatuz jokoak berdin segitzen du, lehen bezain util, lehen bezain krudel. Ikusi adibidez Sevillako Coripe herria, Puigdemonten panpina Judasen Errekuntza egunean sutan. Edo gure Areso duela 14 urte, non bi guardia zibilek herriko olentzeroa bahitu eta birrindu egin zuten. Eta hori dena -eta eskerrak!-, gaurdaino ez delako inor atrebitu benetako Erregea harrikatzera, president delakoa erretzera edo euskal kulturaren idazlan guztiak txikitzera, adibidez.

Humanismo eta karitate kristau apur batek mugitua, zera esan nahi dut: Inutila ez dela existitzen. Gutaz desberdin pentsatzen duena existitzen da. Eta batzuetan, desberdin horrek iritziz alda dezake, edo guk geuk gurea ere bai. Mundu zibilizatuak harrikadak -edo sorginen errealdiak- baztertuz joan zen, elkarbizitzaren arteaz jabetu ahala edo. Eta jakinda, inor bere sinesmenengatik bakarrik juzgatzekotan, bere pertsona-izate osoa kontuan hartu barik, bazterketan jauzteko arriskua besterik ez dagoela. Hori da, beste askoren artean, harrikaden, Inkisizioaren, fosa komunen edo diktaduren sorburua. Behar ez duguna!
...
Harremanduta: Baliogabearen semiotika (Berria, 2019-VIII-15)
Relacionada: La semiótica de lo inútil (Diario de Navarra, 9-VIII-2019)

No hay comentarios:

Publicar un comentario